آشنایی با گمرک ایران

گمرک در ایران سابقه ای کهن و بسیار طولانی دارد. به طوری که وجود آن از زمان اشکانیان حدود 2000 سال پیش به اثبات رسیده است. در این زمان گمرک به صورت اداره ای منظم فعالیت می کرد و تمام کالاهای وارداتی و صادراتی ثبت می شد. شایان ذکر کرد که حقوق و عوارض گمرکی صرفا از کلاهای وارداتی و صادراتی گرفته می شد. شکل کنونی گمرک ایران ابتدا به وسیله هیات مستشاران بلژیکی که در سال 1280 هجری شمسی ظاهرا برای همین منظور به ایران دعوت شده بودند، پایه گذاری شد.

گمرک جمهوری اسلامی ایران سازمانی دولتی تابع وزارت امور اقتصادی و دارایی است و رئیس آن را نیز وزیر امور اقتصادی و دارایی تعیین می‌کند. این سازمان وظیفه هماهنگ کردن مبادی ورودی و خروجی کشور را بر عهده دارد. گمرک همچنین مسئول اعمال حاکمیت دولت در اجرای قانون امور گمرکی و سایر قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات و عبور (ترانزیت) کالا، وصول حقوق ورودی و عوارض گمرکی و مالیات‌های مربوط و الزامات فنی و تسهیل تجارت است. اعمال سیاست‌های دولت در زمینه صادرات و واردات و عبور کالا و تشخیص و وصول حقوق ورودی و سایر وجوه قابل وصول قانونی از سوی گمرک ایران، از وظایف و اختیارات گمرک جمهوری اسلامی ایران است.

همچنین تشکیلات گمرک و واحدهای اجرایی متناسب با وظایف و ماموریت‌های محوله از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه می‌شود و پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیات وزیران می‌رسد. گمرک جمهوری اسلامی ایران شامل ستاد مرکزی گمرک ایران و گمرک‌های اجرایی است.

همچنین انجام تشریفات قانونی ترخیص و تحویل کالا به صاحب یا نماینده قانونی وی و بررسی اسناد ترخیص با هدف احراز صحت شرایط ترخیص و وصول کسر دریافتی یا استرداد اضافه دریافتی و کنترل و نظارت بر امر عبور کالا از قلمرو کشور، اجرای قوانین و مقررات مرتبط با بازارچه‌های مرزی، مرزنشینان و پیله‌وران و اعمال مقررات گمرکی درباره معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها در بخش‌های صادرات قطعی ، صادرات موقت ، واردات قطعی ، واردات موقت ، کران بری (کابوتاژ)، عبور داخلی کالا، انتقالی، معاملات پایاپای مرزی، فروشگاه‌های آزاد، بسته‌ها و پیک‌های سیاسی و پست بین‌الملل از دیگر وظایف گمرک است.

تعریف گمرک به عنوان یک اصطلاح بین المللی:

شورای همکاری گمرکی، گمرک را چنین تعریف نموده است: «گمرک سازمانی است دولتی که مسئول اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری و همچنین واردات ، ترانزیت و صادرات کالا است.» ‌ این اصطلاح به هریک از قسمتهای سازمان گمرک و یا ادارات اصلی یا تابعه آن نیز اطلاق می‌شود مثلاً در مورد مأمورین گمرک، حقوق و عوارض ورودی و صدوری و کنترل واردات یا صادرات یا هر امر دیگری که در حدود عملیات گمرکی باشد نیز به کار می‌رود مثل: مأمور گمرک، حقوق گمرکی، اداره گمرک و اظهارنامه گمرکی. ‌ با توجه به تعاریف به عمل آمده می‌توان گفت گمرک سازمانی است مالی و اقتصادی که از دیر زمان در کشورها وجود داشته و در هر زمان بنا به مقتضیات زمان و خواست حکومتهای شکل و سازمانی خاص به خود گرفته است تا به صورت فعلی درآمده است. ‌

برای دریافت مشاوه در حوزه بازرگانی و ترخیص با ما تماس بگیرید! کلیک کنید!

اهداف و وظایف گمرک ایران:

الف- اهداف:

اهداف کلی گمرک ایران عبارت است از:

  1. اجرای قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی و همچنین سایر مقررات و قوانینی که اجرای آنها به عهده گمرک ایران محول شده و می شود.
  2. وصول درآمد برای دولت.

ب- وظایف کلی:

اهم وظایف گمرک ایران عبارتند از:

  1. تحویل گرفتن کالاهای وارداتی،صادراتی و مسافربری از طریق هوایی، زمینی و دریایی و نگهداری و حفاظت آنها در انبارهای گمرکی و نظارت بر تحویل کالاهای مذکور تا انجام تشریفات قانونی در انبارها و اماکن زیرنظر گمرک ایران، تشخیص و وصول حقوق و عوارض و هزینه های غیرگمرکی و ترخیص و تحویل کالا به صاحب کالا یا نماینده قانونی او.
  2. اجرای مقررات عمومی واردات و صادرات سالانه و قراردادهای بازرگانی و موافقتنامه های پایاپای.
  3. اعمال مقررات گمرکی درباره معافیت ها و ممنوعیت ها.
  4. انجام تشریفات گمرکی واردات موقت، صادرات موقت، کاپوتاژ، ترانزیت داخلی و خارجی و کالاهای انتقالی.
  5. اعمال مقررات گمرکی در مورد فری شاپ( فروشگاه های آزاد) و همچنین بسته ها و پیک های سیاسی و پست بین المللی
  6. انجام امور گذرنامه در نقاطی که به عهده گمرک است.
  7.  اجرای قوانین و مقررات مربوط به تخلفات و قاچاق گمرکی، کالاهای متروکه و ضبط.
  8.  بررسی و شناخت موانع نظام گمرکی و برنامه‌ریزی در جهت رفع آنها.
  9. پیش‌بینی و فراهم نمودن زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرا و استقرار سامانه‌ها، رویه‌ها و روش‌های نوین همچون پنجره واحد در فعالیت‌های گمرکی.